Engelse tv op de Nederlandse buis: recipe for failure?

Ik ben een fan van de BBC. Ik kijk graag naar hun programma’s. Toegegeven: ik ben een beetje anglofiel en hou van de taal, dus dat geeft de ‘beebs’ een voorsprong. En ze hebben veel (goede) kookprogramma’s. Nog een vette plus. Wat kijk ik dan zoal (meer of minder regelmatig)? QI met Stephen Fry, Eggheads, Saturday kitchen, de programma’s van David Attenborough, Nigella, Strictly come dancing, Later with Jools Holland, Topgear, The Great British Menu, The Great British Bake off en, niet te vergeten, Masterchef.

Ik weet dat ik niet de enige ben die graag op de Britse zender afstemt (denk maar niet dat Digitenne er bij mij inkomt: geen BBC 1 en 2 is een nogo). Ik lees er vaker over op Twitter, maar je merkt het ook doordat met enige regelmaat Britse concepten worden overgenomen door Nederlandse zenders. Concepten worden gekocht en in vrijwel hetzelfde jasje op de buis gebracht. Bij Have I got news for you (Dit was het nieuws) is dat met succes gelukt, maar vele andere programma’s halen het toch niet bij de originele versies. Hoe komt dat toch?

Masterchef is een goed voorbeeld. Dat momenteel op Net5 te zien, al is dat een kopie van hoe de show in Australie is (en die wijkt af van de Britse). Voor het gemak is gelijktijdig op RTL5 een variant te zien (Topchef). SBS en RTL kijken immers vooral naar elkaar.

keurslijf

De Nederlandse Masterchef haalt het niet bij de Britse. Dat komt deels door het concept, dat niet veel ruimte laat om ervan af te wijken. Een andere belangrijke factor is dat het programma in Nederland door de commerciële omroep wordt gebracht. Het programma wordt niet alleen onderbroken door reclames, maar er is ook een afhankelijkheid van sponsors. Kijkcijfers zijn daarom doelstellend en veel tijd om verwachtingen waar te maken krijgt een programma niet. Ik vermoed ook dat budgetten en productietijden behoorlijk uiteen lopen.

Leuk hoor: rennen naar de voorraadkast

Maar een bepalend verschil vind ik de mensen die aan de programma’s meewerken. In Nederland wordt het wedstrijd-idee helemaal uitgemolken. Iedereen wil in korte tijd toch vooral laten zien dat ze erbij horen. Waar ik op de BBC (volgende week start de finale van Masterchef: the professionals) vooral heel gedreven mensen zie, die een droom hebben en proberen die via het programma, dat een hoog aanzien heeft, te verwezenlijken, zie ik op Net5 mensen die het toch vooral erg leuk vinden om op tv te komen. En ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat bij de kandidaten die doorgaan de ‘likeability’ een factor is waarop wordt geselecteerd. En het wedstrijdelement wordt waar het kan benadrukt. Leuk hoor: rennen naar de voorraadkast om als eerste je ingrediënten te verzamelen. Ongetwijfeld zijn er bij Masterchef op de BBC ook strenge selectierondes hoor, waar gekeken wordt naar wie het goed doet op tv. Ze zijn alleen zo verstandig die niet te betrekken bij de uitzendingen.

Afzeik tv

Ook de professionals voelen in Nederland de druk om snel te scoren. Bij de BBC is kritiek, hoe direct soms ook, altijd opbouwend en gericht op de inhoud. In Nederland zit er vaak wat afzeikerigs in (al valt dat bij Peter Lute wel mee; Alain Caron en Hans van Wolde zijn iets grotere egotrippers). Het komt dan niet erg geloofwaardig over als ze ‘met pijn in het hart’ afscheid nemen van deelnemers. Dat je een goede chef bent, maakt je helaas niet direct een goede presentator.

Ik moest wel lachen om de column van Julius Jaspers in Elle Eten van  afgelopen maand. Hij schreef dat hij voor zowel Topchef als voor Masterchef was gevraagd. Dat was ook meteen de hoofdboodschap van zijn stukje. Inhoudelijk onderbouwde hij zijn keuze voor Topchef nauwelijks. Ik kan me heel goed voorstellen dat hij zich gevleid voelde om door twee programma’s gevraagd te worden, maar voor een foodie (zoals ik mezelf dan maar bestempel) is die informatie minder relevant. Ik zie liever dat in de programma’s de kandidaten centraal staan en niet de presentatoren. De status van John Torode en Gregg Wallace (en Michel Roux) op tv was er ook niet’ overnight’. Zij hebben de ruimte gekregen om hun rol rustig in te vullen.

Commercieel vs publiek

Dit was het nieuws is het enige voorbeeld van een gekopieerde BBC-show dat ik kan noemen dat een langdurig succes heeft gehad (hoeveel seizoenen heeft Dansen met Sterren het hier uitgehouden?). QI met Arthur Japin had volgens mij potentie en ik hoop dat het nog eens terugkomt. Is het toevallig dat die twee shows niet bij de commerciëlen maar bij de publieke omroep te zien waren?

Ik ben er niet tegen om succesvolle programma’s in Nederland op tv te brengen. Maar zeker wanneer veel mensen het origineel ook al kennen, is het noodzakelijk om rondom de kern zelf een nieuw programma op te bouwen.  Hopelijk is daar in de toekomst ook bij de commerciëlen ruimte voor.

Laat wat van je horen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Antispamcontrole Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.